In dit interview kun je lezen hoe kijkt prof. dr. Bert Kersten aankijkt tegen de toekomst van werk. Hij is werkzaam als hoogleraar bij de Vrije Universiteit Amsterdam, bij Nyenrode Business Universiteit en hij heeft zijn eigen adviespraktijk. Aan de hand van 3 vragen kun je zijn visie lezen. Waar gaat het denken en doen in de nabije toekomst naar toe? We hopen dat het interview je inspireert voor de toekomstontwikkeling van jezelf als professional en de organisatie waar je werkzaam bent.

Je hebt al heel wat organisatie- en managementontwikkelingen, trends en hypes voorbij zien komen en meegemaakt. Welke ontwikkelingen voorzie je de komende periode?

De complexiteit van werk blijft toenemen omdat het tempo van ontwikkelingen exponentiële trekken heeft: de veranderingen waartoe die ontwikkelingen leiden, rollen steeds sneller over elkaar heen. Informatie verspreidt zich makkelijk en snel; daardoor zien we, of we het nou willen of niet, steeds meer. Iedereen krijgt hierdoor steeds minder tijd om te reageren. Dit blijft nog wel even doorgaan.

Meer dan ooit moeten bedrijven en organisaties beseffen dat hun bestaansrecht om hun klanten draait en niet andersom. Klanten zijn in no time ergens anders klant. En overheidsorganisaties die acteren alsof het om henzelf gaat of om de ambtenaar in kwestie draait, doen daarmee iedere keer een bijdrage aan het verder verbreden van de kloof tussen overheid en burgers met alle negatieve gevolgen van dien.

Het gaat er niet om of je met de nieuwste hype van organisatieontwikkeling meegaat, maar of het je lukt om de beweegreden erachter te begrijpen. En het in het DNA van je organisatie te krijgen. Het is mooi te zien dat ook methoden steeds slimmer en beter worden. Zo gaan we (op het terrein van ICT) van waterval, naar RAD en nu naar Scrum en Agile. En Lean kan natuurlijk gezien worden als een mooie doorontwikkeling van BPM. We gaan er meer en meer naar toe dat het niet gaat over de methode maar het waarom en de filosofie er achter, de diepere laag. Bij Agile gaat het over het willen leveren van een concreet, praktisch (deel)product op korte termijn, het maken van afspraken over wat je levert, en dat vervolgens doen. Doen wat je belooft. Het is dan geen werkafspraak maar een manier van denken en doen. Dat zie je ook bij Lean: je herkent meteen of er sprake is van een echte blackbelt: die heeft een grote allergie voor verspilling en het niet leveren van klantwaarde. En zij wil daar gelijk wat aan te doen.

Wat is voor bedrijven en organisaties van belang om rekening mee te houden?

Bedenk altijd dat voor organisaties die specialisten nodig hebben de hele wereld je speelveld is. Afstand en tijd zijn grenzen die door technologie kleiner en kleiner worden. Jezelf continu de vraag stellen “moet ik het zelf doen of denk ik dat een ander het beter kan?” En dit betreft niet alleen maar mensen. Ontwikkelingen op het gebied van robots kun je niet overschatten. De rekenkracht en capaciteiten van robots blijven exponentieel toenemen. Goed kwalificeert personeel kan producten en diensten lineair verbeteren, robots exponentieel (zie bijvoorbeeld http://www.robots.nu).

Het denken over deze techniek verandert ook. In zijn tijd dacht Kasparov nog de mensheid te moeten verdedigen door te schaken tegen Deep Blue en was hij heel chagrijnig toen hij verloor. Zo anders is de recente reactie van Go-speler Gu Li die van de computer AlphaBlue verloor. Om Gu Li te citeren: “Mensen hebben zich duizenden jaren lang verdiept in het spelen. Nu vertelt een computer ons dat we er naast zaten. Ik denk dat we niet eens de basics van Go weten.” De enige oplossing volgens Gu Li: helemaal opnieuw beginnen en in de leer gaan bij de computer. De rollen zijn omgedraaid.

Hoe kan een professional zich voorbereiden op de toekomst van werken en wat is daarbij belangrijk?

Voor het antwoord op deze vraag kun je bijvoorbeeld kijken naar de top 10 skills die nodig zijn volgens het World Economic Forum din 2020. Opvallend verschil met 2015 is de stijging van het belang van samenwerken ten opzichte van onderhandelen en het toenemende belang van emotionele intelligentie die in 2015 niet eens in de top 10 stond.
Ik denk dat de beste professionals meer en meer worden beoordeeld op authenticiteit. Vaardigheden op het gebied van samenwerken, methoden en technieken zijn steeds sneller bij te leren. Er gaat steeds meer gekeken worden naar wat je aan iemand hebt. Oprechtheid, eerlijkheid en geen onderscheid maken in geslacht, geloof, afkomst, huidskleuren, etc. worden de belangrijkste criteria van de professional. Dit wordt afgedwongen door klanten en de steeds verder toenemende transparantie en een toenemende afkeer van korte termijn oplossingen. Ik kan iedereen aanraden om goed te kijken welke rollen hem of haar wel of niet passen.

Als laatste zou ik zeggen dat een positief (kritische) houding ten opzichte van de overvloed aan technologische ontwikkelingen essentieel is. Hier goed mee omgaan is cruciaal voor iedere professional.